Er zijn nieuwe ergernissen op het werk. In mijn workshops benoemen (senior-)professionals en leidinggevenden de laatste tijd iets, dat ze niet zo snel in het openbaar zullen zeggen:
We slaan toch een beetje door met z’n allen? Dat we de hele tijd met ieders gevoelens rekening te moeten houden?
- Ik ben soms wel een beetje klaar zijn met dat gepraat over veiligheid en dergelijke.
- Ik word gedwongen om eerst uitgebreid te vragen, hoe het met je kinderen gaat of je ingewikkelde privé-leven, terwijl voor ons beiden er gewoon nog een berg werk ligt. (Kijk onderaan de pagina hoe je dit aanpakt *)
- Een grapje kun je tegenwoordig niet meer maken of achteraf blijkt iemand zich beledigd te voelen.
- Ik voel me als leidinggevende bijna onveilig als je onder druk een keertje je stem verheft.
Allereerst dit over deze nieuwe ergernissen op het werk
Waarschuwing vooraf: deze blog is slechts alleen interessant, als je de moeite wil nemen om aan zelfreflectie te doen. Carl Jung (1875-1961) zei het namelijk al: “Alles wat je irriteert aan anderen kan je helpen jezelf beter te begrijpen.” Marshall B. Rosenberg (1934–2015), de bedenker van Geweldloze Communicatie, gaat nog verder. Hij stelde dat onder elke uiting van kritiek een onvervulde behoefte schuilt.
Dus: stel je ergert je aan uitspraken als ‘Nou, dat voelt gewoon niet goed.’ Het zou volgens bovenstaande theorie zo zijn, dat je eigenlijk, deep down, het verlangen hebt om ook zoiets een keer te zeggen. En wees eens eerlijk. Is het niet lekker om dat een keer te kunnen doen en even geen inhoudelijke argumenten te hoeven hebben? En je even niet verantwoordelijk te hoeven voelen voor de kwaliteit van de relaties of de voortgang van het proces?
Om in die zelfreflectieve stand te komen adviseer ik je daarom eerst mijn blog verbinding zoeken te lezen. Of de video van 10 minuten te bekijken. De Blog opent met de volgende prikkelende woorden:
Die bemoeizuchtige moeder, die zeurderige collega, die botte broer of dominante baas. Je kunt er jarenlang een beetje mee dealen en eromheen leven. Je kunt dit ook lezen en denken: wat zou ik kunnen doen om er minder last van te hebben? Of om zelfs een betere relatie te krijgen … !
Gevoelens moeten niet de dienst uit gaan maken
Ik begrijp de ergernis volkomen. Gedrag, dat intimiderend overkomt, vereist natuurlijk enige reflectie. Maar de gevoelige snaren, lange tenen en korte lontjes bij de ander natuurlijk ook. Marjan Slob, denker des Vaderlands (2024) zegt dat fraai:
… Ik vind het goed dat machtige mensen gedwongen worden om oog te hebben voor wat hun gedrag aanricht bij anderen. Maar ik ben ook in de war. Want ik snap dat machtige mensen zich nu onveilig weten, omdat ze niet meer aanvoelen wat nu eigenlijk als betamelijk geldt en wat niet. En ik vrees evengoed de terreur van de krenking. Gevoelens moeten niet zomaar de dienst kunnen gaan uitmaken, want hoe diep je ze ook voelt, gevoelens kunnen onredelijk en ongepast zijn. Ook gevoelens vergen verdere reflectie …
Geniet van deze nieuwe ergernissen op het werk
Ik werk vanuit de overtuiging dat mensen willen groeien en elkaar daarbij willen helpen. Ik geloof, dat iedereen een soort innerlijke drive heeft om vooruit te gaan. Waarbij we gedoe kunnen zien als kans om het soms anders te doen en dus te groeien. Dit helpt je bij het toepassen van de tips in de Blog.
Maar ik weet ook, dat de omstandigheden daar dan wel naar moeten zijn. Want meestal zorgt gedoe ervoor, dat we willen doen wat werkt. Dan spelen we op safe en da’s meer dan logisch. In die situaties adviseer ik je vooral je te blijven ergeren. Lekker samen klagen met gelijkgestemden is daarom ook mijn eerste tip.
Heerlijk. Zoek gelijkgestemden op. Omarm het idee, dat je er ff klaar mee bent. Roddel het even van je af. Benoem specifieke personen, die met zo’n verongelijkt gezicht het lef hebben om dan die zingen te zeggen als: ‘Nou, de manier waarop hij dat zei, dat voelde voor mij echt niet goed …’ of ‘Ik stel me toch kwetsbaar op?’ Al die gevoeligheden waar je mee rekening mee moet houden. Mensen kunnen zo snel gekrenkt worden. Het lijkt wel de terreur van de krenking…
Je ergernis of irritaties houden je lekker in de comfortzone
Even stukje psychologie. Jouw ergernis of irritatie is een vechtreactie om zelf niet te veranderen. Je maakt je groot en zegt ‘ik ben ok, de ander niet. Ik hoef hier niet te veranderen!’ Zie ook mijn blog ‘uit je comfortzone stappen’.
Realiseer je dan, dat er inderdaad nooit iets gaat veranderen. Sterker: dit soort situaties zullen vaker terugkomen en je zal je steeds meer gaan ergeren. De maatschappelijke ontwikkelingen die hieraan ten grondslag liggen gaan namelijk gewoon door. Het is niet anders.
Mogelijk is dit inzicht motiverend om er wat aan te gaan doen?
Excellente leiders durven het ongemak aan te gaan
Over je ergernissen of irritaties heen stappen is natuurlijk niet eenvoudig. Het voelt ongemakkelijk om te proberen vanuit verbinding met jezelf verbinding met de ander te maken.
Maar het is de moeite waard. Verbinding zoeken. Contact maken. En dat steeds beter kunnen. Misschien is dat wel het doel van een menselijk leven. Dat we steeds beter de verbinding weten te vinden met onszelf, onszelf beter leren accepteren. En dat we vanuit acceptatie van wie we zijn ook makkelijker verbinding maken met anderen. Omdat we in de ander, in diens zekerheden en onzekerheden onszelf ook herkennen. En zo samen verder groeien in verbinding.
Excellente leiders gaan hierin voorop! Zij maken het verschil, doordat zij minder angst hebben voor dit ongemak en dit juist zien als een trigger voor een andere benadering. Zo hebben zij geleerd om tussen hard en zacht te schakelen met optimaal rendement. Excellente leiders ontwikkelen zo een heel breed interventie-pallet. Zij herkennen de ergernis en kunnen dan vervolgens makkelijk schakelen naar een zelfreflectieve stand om vanuit verbinding met zichzelf contact te maken met de ander. Dat kan jij ook!
Probeer het gesprek aan te gaan
Het zal niet altijd mogelijk zijn om een gesprek aan te gaan met degene, die de bron is van je ergernis. Mocht dit wel mogelijk zijn, grijp die kans. Realiseer je ook, dat je dergelijke kansen kunt creeren, zoals in onderstaand voorbeeld:
In een organisatie was psychologische veiligheid een tijdje een thema. Een leidinggevende begon de vergadering met een bijzondere vraag: ‘In mijn drive om te presteren, ook onder de druk van het hogere management kan het soms zijn, dat ik te drammerig ben of onvoldoende ruimte geef aan kritische geluiden. Degenen, die daar soms last van hebben nodig ik uit om daarover met mij te praten. Stuur me in dat geval een kort mailtje met ‘goed gesprek’ als onderwerp. Ik ga dan graag dat gesprek aan. Om er samen beter uit te komen én omdat ik wil blijven groeien als leidinggevende.
Hier vier stappen om je ergenis constructief in te zetten:
- Emoties zijn niet verwijtbaar. Jouw ergernis of irritatie is prima en de onzekerheid van de ander is dat ook. Kies een overstijgend mild perspectief, waarin we allemaal mensen van vlees en bloed zijn en worstelen met de vraag hoe we groeien in de manier waarop we met elkaar omgaan. Kies aan de voorkant daarom een milde houding, zowel voor jezelf als voor de ander.
- Open met het delen van je ongemak. Zeg: ‘Ik ga misschien iets ongemakkelijks zeggen, ik vind het zelf in elk geval best ongemakkelijk’. Het emotionele brein van de ander komt daarmee al in een zeer alerte stand. Zonder dat er IETS inhoudelijks gezegd is. Op onbewust niveau gaat de inhoudelijke klap daarna altijd meevallen.
- De game-changer: JIJ wilt groeien, de ander gaat je helpen. Zeg wat je te zeggen hebt, maar formuleer dit als iets waar jij beter mee wilt leren omgaan. Als iets, waar jij in wilt groeien: ‘Ik merk dat ik niet de rust heb om naar jouw verhaal te luisteren, ik word daar ongeduldig van’. Of: ‘Ik merk, dat jouw morele kompas zo sterk staat afgesteld, dat ik daar onzeker van wordt.’ Of: ‘Ik kan soms best doordrammen en volgens mij trek jij je dan terug in je schulp, klopt dat? Hoofdzaak is om jezelf moreel niet superieur te vinden en en zo een optimale (jawel, daar zijn we weer!) veiligheid te creeeren.
- Laat de ander jouw probleem helpen oplossen: Herken je dat? Waaraan merk je dat bij mij? Jij doorbreekt hiermee echt een patroon. Het maakt ruimte voor de ander om eerlijke feedback te geven over jouw ongeduldige of onzekere gedrag. De omgekeerde wereld, maar je zult versteld staan van het effect: De ander krijgt ruimte om vervolgens te zeggen: ‘Ik begrijp jouw ongeduld ergens ook wel.’ Je ergernis/ongeduld/onzekerheid is een probleem van jou geworden, waar de ander rekening mee wil houden. Daarnaast zal jouw zelfreflectieve insteek vaak leiden toch zelfreflectie bij de ander: ‘Ik begrijp jouw ongeduld ergens ook wel, ikzelf kan namelijk soms best verzanden in details’.
*) Voorbeeld: stel een dappere ongemakkelijke vraag
Sorry, dat ik je nu even onderbreek in je verhaal. Misschien is het
ongemakkelijk wat ik ga zeggen. …. (even een betekenisvolle stilte)
….
Maar wat ik bij mezelf merk is, dat als ik met jou praat, ik eigenlijk gewoon niet over je privé-leven wil praten, maar door wil met werk. En wellicht merk jij ook wel die druk of onrust van mij. Herken je dat? Dat ik druk zet op jou. Wanneer doe ik dat dan? ….. Ok, ik begrijp het. Wat denk jij, dat voor ons beter zou werken?
Enzovoorts …
Samen met je management-team verder groeien
Als jij met je team de groei in bovenstaande serieus wil nemen, zul je merken dat verbeteren van werk en processen makkelijker gaat en jullie daardoor ook beter presteren. Zie ook de uitleg op deze pagina. Neem in dat geval gerust contact met mij op voor een vrijblijvend gesprek, hoe ik jullie team kan helpen om de moed te hebben dit samen op te pakken en onderdeel te laten worden van jullie cultuur.