05 mei Inclusief leiderschap, juist in tijden van verandering

Inclusief leiderschap, empathisch leiderschap, verbindend leiderschap: het zijn allemaal vormen van leiderschap, die de organisatie een veilige plek maken voor ieders opvattingen en emoties. Juist tijdens een verander-proces is daar meer dan ooit behoefte aan. Je kunt wel stellen, dat een veranderproces zonder groei of ontwikkeling in inclusief leiderschap gedoemd is te mislukken.

Het goede nieuws is, dat iedereen deze gewenste groei in inclusief leiderschap in gang kan zetten. Sterker: een veranderings-proces biedt zelfs kansen voor nieuwe leiders. In deze blog laat ik graag zien, hoe tijdens een verander-proces iedereen inclusief leiderschap kan tonen.

Inclusief leiderschap tonen

Inclusief leiderschap laat je zien door begripvol aan te geven dat alle emoties en opvattingen van iedereen in dit proces goed zijn. Een dergelijk leider biedt iedereen, ongeacht kleur, positie etc. ruimte voor deze emoties en opvattingen. Juist tijdens een veranderproces is hier meer dan ooit behoefte aan en mogen alle opvattingen en emoties de ruimte krijgen, zeker als er sprake is van weerstand, irritatie of onzekerheid. Het zal mogelijk ongemakkelijk voelen, maar vanuit de ruimte die je als inclusief leider geeft kan pas de gewenste beweging ontstaan.

Een veranderproces biedt kansen aan goed leiderschap om zich op dit punt te profileren. Maar ook kansen aan nieuwe (informele) leiders om op te staan. Verandering zorgt namelijk zoals gezegd voor meer behoefte aan verbinding, aan empathie, aan begrip voor elkaar. Aan een energie, die ervoor zorgt dat mensen zich gehoord, begrepen of gesteund voelen. Zich juist thuis blijven voelen, ondanks het feit, dat er zaken (tijdelijk) minder zeker zijn dan voorheen.

Iedereen in de organisatie kan hier rolmodel zijn. Simon Sinek heeft een mooie video over inclusief leiderschap gemaakt, waar iedereen morgen mee kan beginnen. Ik haal er graag de twee meest aansprekende one-liners uit:

—–

WE CALL YOU LEADER, BECAUSE YOU WENT FIRST.

Simon Sinek:

Omdat jij het risico hebt genomen om risico te nemen. Jij hebt het risico genomen om onzekerheid te uiten. Jij hebt het risico genomen om hulp te vragen. Daarom verdien je de titel van leider, want je leidt letterlijk door je gedrag, je geeft het goede voorbeeld. Als deze persoon zegt: “Mijn leider zorgt niet voor ons team”, dan begrijp ik dat. De vraag is: wie zorgt er voor het team? Je kunt de leider zijn die je graag had. Het vereist geen rang van onze autoriteit om de telefoon op te nemen en te zeggen “Hoe gaat het?”. En het kan overal in de organisatie ontstaan waar één persoon de verantwoordelijkheid kan nemen om voor de geestelijke gezondheid van iedereen te zorgen. Gefeliciteerd, je bent een leider.

WHEN YOU TAKE THE RISK, DON’T GO ALONE. LEADERSHIP IS A TEAMSPORT.

Simon Sinek:

Wat ook fundamenteel is, is dat wie die persoon ook is, eraan moet denken om samen met anderen te handelen. Met andere woorden: neem niet alleen deze eenzijdige beslissing dat ik gewoon voor iedereen ga zorgen, ‘want mijn leider is ondoeltreffend en blabla blabla.’

Praat met collega’s en zeg: ik denk dat ons team het moeilijk heeft, ik denk dat ik iedereen kan bereiken. Zorg ervoor dat iemand weet wat ie doet, leiderschap is een teamsport. Omdat er dingen mis kunnen gaan, zullen dingen moeilijk worden; sommige mensen stellen het misschien niet op prijs. Je moet iemand hebben die je kunt bellen en zeggen: ‘Ulgh! Wat zal ik doen?’

——

Juist midden in het gedoe van een verandering kan een inclusievere organisatie zichtbaar worden

Simon Sinek legt de nadruk op het informele leiderschap, dat kan ontstaan tijdens een verandering. Maar voor de formele leiders ligt er ook een kans iets anders te laten zien. Zoals gezegd: vanuit de ruimte die je als inclusief leider geeft aan het ‘gedoe’ van de verandering, de onrust, onzekerheid en weerstand,  kan de gewenste beweging ontstaan. Deze beweging begint met de acceptatie, dat het gedoe iets is dat erbij hoort.

Echt inclusief leiderschap verbindt zich zelfs zodanig met wat er in gang is gezet, dat zij het gedoe kan zien als het doorbreken van ongewenste patronen. Als het loslaten van iets, dat losgelaten moest worden voor de verandering.  Het is in feite een positief tussenresultaat en performance-indicator voor de goede weg. Met andere woorden: inclusief leiderschap zegt ‘leve het gedoe’!

Door dit perspectief te kiezen kan de hele organisatie iets bijzonders ervaren. Namelijk dat midden in de verandering de organisatie een veiliger plek aan het worden is voor ieders opvattingen en emoties. Het is het beste perspectief voor een geslaagd veranderproces.